Bir
gökada kümesinde bulunan gökadalar arasındaki etkileşimler
nisbeten sıklık göstermekte olup, evrimlerinde önemli bir rol
oynarlar. Etkileşime geçmiş iki gökada çarpışmasa da “gelgit
etkileşimleri”nden
dolayı
hem birtakım eğrilip bükülme deformasyonlarına uğrar, hem de
aralarında bir miktar gaz ve toz alışverişi olur. İki gökada
arasında çarpışma, birbirlerinin tam üzerine geldikleri ve
birleşmelerine imkân tanımayacak ölçüde bir devim
niceliğine sahip
oldukları zaman meydana gelir. Bu denli etkileşime girmiş
gökadalardaki yıldızlar, birbirleriyle çarpışmadan,
birbirlerinin arasından geçerler. Bununla birlikte gaz ve tozları
etkileşime geçerler. Bu da, yıldızlararası ortamın bozulup ve
parçalanıp sıkışmış hale gelmesiyle "yıldız
doğumları"nın patlak vermesine neden olur. Gökadaların
çarpışması birinde ya da her ikisinde ciddi anlamda, çubuk,
halka veya kuyruk benzeri eğilip bükülme bozulmalarına yol açar.
İki
gökadanın devim
nicelikleri yeterince
düşük olduğu takdirde, yani birbirlerinin içinden geçmelerini
sağlayacak derecede güçlü olmadığı takdirde, etkileşim
birleşmeyle sonuçlanır. Bu durumda iki gökada daha büyük bir
gökadayı yaratacak şekilde kaynaşırlar. Bu kaynaşma
etkinlikleri yeni gökadada her iki gökadanın orijinal biçimlerine
kıyasla farklı bir biçimsel yapıyı meydana getirici
değişiklikler yaratabilir. İki gökadadan birinin daha büyük
kütleye sahip olması halinde, biri diğeri tarafından, deyim
yerindeyse, “yutulmuş” olur. Buna "galaktik kanibalizm"
adı
verilir. Bu tür denk olmayan kaynaşmalarda küçük gökada
yırtılır veya tamamen parçalanırken büyük gökada pek fazla
bozulmaya uğramaz. İşte gökadamız Samanyolu halihazırda
Sagittarius
(Yay Takımyıldızı) cüce
eliptik gökadasını ve Canis Major (Büyük Köpek Takımyıldızı)
cüce gökadasını yutmak üzere "galaktik kanibalizm"
sürecinde bulunmaktadır.
Dikkate değer etkileşen gökadalar
Adı
|
Notlar
|
|||
---|---|---|---|---|
Girdap
Gökadası (M51)
|
SAc
(SB0-a)
|
37
|
+8.4
|
Birincil
olarak uydu ile etkileşim
|
NGC
2207 ve IC 2163
|
SAc/SAbc
|
114
|
+11
|
Çarpışmada
birinci evre
|
Fare
Gökadaları (IC 819/20)
|
S0/SB(s)ab
|
300
|
+13.5
|
Çarpışmada
ikinci evre
|
NGC
1097
|
SB(s)bc
(E6)
|
45
|
+9.5
|
Birincil
olarak uydu ile etkileşim
|
Antenler
Gökadası (NGC 4038/9)
|
SAc/SBm
|
45
|
+10.3
|
Çarpışmada
üçüncü evre
|
NGC
520
|
S
|
100
|
+11.3
|
Çarpışmada
üçüncü evre
|
Samanyolu ile Andromeda'nın gelecekteki çarpışması
Gökbilimciler,
bizim gökadamız Samanyolu
ile
Andromeda
gökadasının
yaklaşık olarak 2 milyar yıl sonra çarpışacaklarını tahmin
etmektedirler. İki sarmal
gökadanın birleşerek
büyük bir eliptik
gökada oluşturacakları
tahmin edilmektedir.
Ayrıca bakınız
e-posta: hayvanlarindogasi66@hotmail.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder