Çita
(Acinonyx
jubatus)
kedigiller
familyasının
ilginç bir üyesi olup, hızlı koşması ile bilinir. Günümüzde
türün çoğunluğu Güney ve Doğu Afrika'da
yaşar. Çok küçük bir topluluk da İran'ın
Horasan
bölgesinde
yaşamaktadır.
Vücudunda
benekler ve gözlerinin altından ağzına ve çenesine inen siyah
çizgiler vardır. Bu çizgiler güneş ışınlarını çeker ve
böylece diğer yırtıcıların aksine günün en sıcak saatlerinde
bile daha rahat bir görüş ile avlanabilirler. En bilinen özelliği
hızlı koşmasıdır. Dünyanın en hızlı koşan memelisidir.
Aslanlar gibi sürü halinde veya saklanarak avlanmak yerine, yüksek
hızının avantajını kullanarak avlanan bir hayvandır. Sıfırdan
108 km/saat hıza sadece 3,1 saniyede erişebilmektedir. Eğer 460
metreden fazla koşarsa vücut ısısı 46 derecenin üstüne çıkar
ve bu da çitanın beynine zarar verir. Bu yüzden avlanma
sırasındaki
koşusu genellikle bir dakikadan daha kısa sürer. Uzmanlar dünyada
3.000 vahşi çita olduğunu düşünüyor.
Dişi
çitalar yirmi ile yirmi dört aylıkken ergenliğe erişirler. Öte
yandan erkek çitalar bu sürece on iki aylıkken ulaşırlar. Buna
karşılık cinsel birleşme üç yaşından evvel nadiren
gerçekleşir. Çita yavrularında ölüm oranı yüzde 90'dır.
Genellikle sırtlan
ve
kartalların
saldırılarına
kurban giderler. Yavrular genellikle 13-20 aylıkken annelerinden
ayrılırlar. Çitalar 20 yıldan daha uzun süre yaşayabilirlerse
de çoğu zaman ilerleyen yaşla birlikte azalan süratleri
dolayısıyla daha kısa yaşarlar.
Çitalar
hızlı koşsa da, av girişimlerinin yalnızca yarısında başarılı
olur. Çitalar sahip oldukları hızlı koşma yeteneğini hafif,
ince kemiklerine borçludur. Bu nedenle çitalar avını bir yerde
yerken aslan,
sırtlan gibi yırtıcı hayvanlar gelirse o bölgeden çekilerek
avını oracıkta bırakır. Çünkü sırtlanların çeneleri çok
kuvvetlidir. Çitanın ince kemikleri ise güçlü çenelere
dayanamaz. Çitaların hızlı koşma sebeplerinden birisi de
kuyruklarının uzun olmasıdır. Çitalar için kuyruk koşu
esnasında da yardımcı olur. Çitalar ceylan,
impala
gibi
otçul
hayvanları
avlarlar. Ancak ceylan ve impalalar Dünyanın en hızlı manevra
yapan hayvanlarıdır, çitalar da yüksek hızlarına rağmen
kuyruklarını bir dümen gibi kullanarak keskin dönüşler
yapabilirler, çitaların maksimum hıza eriştiklerinde her adım
arası mesafesi yaklaşık 15 metreye ulaşabilmektedir.
e-posta: hayvanlarindogasi66@hotmail.com
Facebook: https://www.facebook.com/pages/Hayvanlar%C4%B1n-Do%C4%9Fas%C4%B1/604072649656667?ref=hl
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder